Xorijda oliy ma’lumot olish ko‘plab yoshlarning, sifatli bilim va istiqbolli karyeraga intiluvchilarning maqsadiga aylanganiga ancha bo‘ldi. Bugungi kunda imkoniyatlar har qachongidan ham ochiq: talabgir va sifatli dasturlar, arzon ta’lim formatlari, moslashuvchan shart-sharoitlar va talabalarning yuqori tayyorgarlik darajasi butun dunyodan minglab abituriyentlarni o‘ziga jalb qilmoqda. Ayniqsa, o‘zbekistonlik yoshlarning xorijiy oliy o‘quv yurtlariga qiziqishi faol bo‘lib, bu xorijga borish, xalqaro darajadagi ta’lim olish va global mehnat bozorida raqobatbardosh bo‘lish istagi bilan izohlanadi.
IFP: Xorijda oliy ta’lim
Xorijiy universitetga o‘qishga kirishning usullaridan biri IFP (International Foundation Program) maxsus tayyorgarlik dasturidan o‘tishdir. Ushbu dastur nafaqat chet elga o‘qish uchun ketish, balki xorij akademik muhitiga moslashish, kerakli bilimlarni olish va chet tilini bilish darajasini sezilarli darajada oshirish imkonini beradi. Bundan tashqari, IFP dasturi bo‘lajak talabalarga chet eldagi oliy ta’lim muassasalari tomonidan qo‘yiladigan talablarni tushunishga va chet elda ishonch bilan ta’lim olishga yordam beradi.
IFP dasturi ta’lim ingliz tilida olib boriladigan mamlakatlarda o‘qishni davom ettirish istagida bo‘lgan talabalar uchun mo‘ljallangan. O‘zbekiston Respublikasi OTMlari va xorijiy universitetlar o‘rtasida bog‘lovchi bo‘g‘in bo‘lib, IFP dasturi fundamental akademik va til tayyorgarligini ta’minlaydi. Odatda, dastur bir o‘quv yiliga mo‘ljallangan bo‘lib, ingliz tili, matematika, akademik yozuv kurslarini, shuningdek, tanlangan mutaxassislikka qarab mutaxassislik fanlarini o‘z ichiga oladi.
O‘zbekiston Respublikasi talabalari uchun xorijdagi nufuzli universitetlarda ta’lim olishning afzalliklari quyidagicha:
- Ta’lim sifati yuqori, chunki xorijiy OTMlari asriy akademik an’analarni o‘qitishning ilg‘or yondashuvlari bilan birlashtiradi
- Dunyoqarashni kengaytirish, yangi yondashuvlar va aloqalarni o‘rnatish imkonini beruvchi xalqaro ta’lim muhiti.
- Zamonaviy ta’lim texnologiyalari, chunki dasturlar raqamli vositalar, interaktiv formatlar va amaliy usullarni o‘z ichiga oladi, bu esa ta’limni real vazifalarga yaqinlashtiradi.
- Intensiv til amaliyoti, til muhitiga sho‘ng‘ish, bu til ko‘nikmalarining tez va barqaror o‘sishiga yordam beradi.
- Ko‘plab oliy o‘quv yurtlari tomonidan xorijiy talabalarga to‘liq yoki qisman moliyalashtirish shaklida taqdim etiladigan grantlar va stipendiyalardan foydalanish imkoniyati.
- Mehnat bozoridagi raqobatbardoshlik, chunki xorijiy universitetlar bitiruvchilari xalqaro va milliy kompaniyalarda yuqori talabga ega.
Bunday yo‘l talabaga nafaqat sifatli bilim olish, balki chet elda muvaffaqiyatli faoliyat yuritish uchun zarur ko‘nikmalarni shakllantirish imkonini beradi.
Oliy ta’lim olish uchun top mamlakatlar
O‘zbekistondan chet elga ketayotgan talabalar uchun eng mashhur yo‘nalishlar orasida quyidagi mamlakatlarni ajratib ko‘rsatish mumkin:
- Buyuk Britaniya
- Germaniya
- Janubiy Koreya
- Italiya
- Turkiya
- AQSH
- Polsha
- Malayziya
Quyida yuqorida sanab o‘tilgan mamlakatlarning har biriga tegishli xususiyatlarni ko‘rib chiqamiz.
- Buyuk Britaniya an’anaviy ravishda oliy ta’lim sohasida yetakchilar ro‘yxatidan joy olgan. Bu yerda bakalavriatga tayyorgarlik ko‘rish imkonini beruvchi IFP dasturlari tizimi mavjud.
- Darslar ingliz tilida olib boriladi va o‘zbekistonlik talabalar ko‘plab yo‘nalishlardan dasturlarni tanlashlari mumkin.
- Germaniya va Italiya hatto chet ellik talabalar uchun ham bepul yoki arzon ta’lim berishlari bilan jozibador. Kuchli muhandislik va iqtisodiy maktablar uni o‘qishga kirishda ayniqsa jozibador qiladi.
- Janubiy Koreya o‘zining yuqori texnologiyali oliy o‘quv yurtlari va ta’limga zamonaviy yondashuvi bilan mashhur. Ushbu yo‘nalish, ayniqsa, IT va innovatsiyalar sohasida ishlashni istagan talabalar uchun qiziqarli.
- Turkiya va Polshada ta’lim narxi hamyonbop, yashash sharoiti yaxshi. Bundan tashqari, ushbu mamlakatlar Yevropa va Osiyo universitetlari bilan ko‘plab kelishuvlarga ega bo‘lib, bu qo‘shimcha istiqbollarni ochadi.
- AQSH va Malayziyada dasturlar xilma-xilligi, yuqori darajadagi akademik tayyorgarlik va zamonaviy kampuslar mavjud. U yerda ta’lim olish maqsadida chet elga chiqish dasturlari yumshoq ko‘nikmalarni (soft skills) rivojlantirishga yo‘naltirilgan model bo‘yicha tuzilgan.
Har bir mamlakat nafaqat sifatli ta’lim olish, balki keyinchalik xorijga ishlash yoki
O‘zbekistonda muvaffaqiyatli ishga joylashish imkonini beruvchi karerani rivojlantirish uchun o‘ziga xos sharoitlarni taklif etadi.
O‘zbekistondan chet elga qanday o‘qishga kirsa bo‘ladi
Xorijiy universitetga kirish yoshlardan puxta tayyorgarlikni talab qiladi. Quyida O‘zbekistonlik abituriyent e’tiborga olishi kerak bo‘lgan asosiy qadamlar keltirilgan:
- Qabul shartlari, kontrakt narxi va istiqbollari bo‘yicha qaysi yo‘nalish va qaysi mamlakat sizga eng mos kelishini aniqlang.
- Universitetning jahon reytinglarida tutgan o‘rniga e’tibor bering.
- Sizni qiziqtirgan va akademik darajangizga mos keladigan o‘quv dasturini taklif qiladigan universitetni toping.
- Attestat, tavsiyanoma, motivatsion xat, til sertifikatlari (masalan, IELTS yoki TOEFL) kabi hujjatlarni tayyorlash.
- Ariza berish. Universitetning rasmiy veb-sayti orqali yoki agent yordamida onlayn arizalarni to‘ldiring.
- Tayyorgarlikdan o‘tish. Agar kerak bo‘lsa, IFP yoki shunga o‘xshash tayyorgarlik dasturidan o‘tishingiz mumkin.
- Viza olish. O‘qishga qabul qilingandan so‘ng, siz tanlagan mamlakatning elchixonasi yoki konsulligida talabalik vizasini rasmiylashtirishingiz kerak.
- Ketishga tayyorgarlik. Uy-joy, tibbiy sug‘urta, moliya va transport masalalarini hal qiling.
Yuqoridagi barcha bosqichlarga amal qilinsa, chet el oliy o‘quv yurtlari talablariga moslashish va o‘qishni muvaffaqiyatli boshlash ancha osonlashadi.
TIUE xalqaro universitet sifatida O‘zbekistonlik talabalarga xorijda ta’lim olish yo‘lini o‘z mamlakatida boshlash imkoniyatini taqdim etadi. Universitetimizda amalga oshirilayotgan International Foundation Program (IFP) dasturi aynan chet elga o‘qishga kirmoqchi bo‘lgan yoshlar uchun mo‘ljallangan. Biz xorijiy standartlarga moslashtirilgan yuqori darajadagi akademik tayyorgarlikni ta’minlaymiz va talabalarga dunyoning yetakchi universitetlariga kirishga yordam beramiz.
Bunday dastur va tajribali mutaxassislar ko‘magi bilan xorijda ta’lim olish yo‘li osonlashadi, o‘qishga kirish imkoniyati ancha oshadi. Ishonchimiz komilki, to‘g‘ri tayyorgarlik va kuchli motivatsiya bilan har bir talaba chet elda o‘z orzusidagi ta’limni olishi mumkin, unga hech qanday chegara to‘siq bo‘lmaydi.
Dasturni muvaffaqiyatli tamomlagan talabalarga «OTHM Level 3 Foundation Diploma for Higher Education Studies» diplomi beriladi, bu ularga O‘zbekiston oliy o‘quv yurtlarida ham, xorijiy universitetlarda ham bakalavriat darajasida o‘qishni davom ettirish imkonini beradi.