O‘zbekiston oliy ta’lim tizimi iqtisodiyotning turli sohalarida va ilmiy faoliyatda samarali mehnat qilishga tayyor bo‘lgan professional kadrlar tayyorlashda muhim vazifani bajaradi. Respublikaning ta’lim tuzimi oliy o‘quv yurtlarining uch toifasini o‘z ichiga oladi: davlat universitetlari, xorijiy universitetlarning filiallari, shuningdek, xususiy universitetlar. Ushbu toifalarning har biri o‘ziga xos xususiyatlari va ishlash imkoniyatlari bilan ajralib turadi.
O‘zbekiston Respublikasida oliy ta’lim tizimi ko‘plab xususiyatlarga ega bo‘lib, ularni oliy ta’lim muassasasini tanlashda hisobga olish muhimdir. Mamlakatda davlat tomonidan moliyalashtiriladigan oliy o‘quv yurtlari, shuningdek, xorijiy universitetlarning filiallari va xususiy universitetlar keng tarqalgan. Shu bois, abituriyentlar uchun o‘zlariga mos oliy ta’limni tanlash borasida katta imkoniyatlar mavjud.
Tizimni tavsiflovchi asosiy xususiyatlar quyidagicha:
- Davlat tomonidan moliyalashtirish – aksariyat oliy ta’lim muassasalari davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlanadi, bu esa ta’lim narxi va ta’lim dasturlari sifatiga ta’sir ko‘rsatadi.
- Ta’lim yo‘nalishlarining keng tanlovi – davlat universitetlari, xorijiy universitetlar filiallari va xususiy universitetlarda turli mutaxassisliklar mavjud bo‘lib, bu talabalarga o‘zlariga mos ta’lim yo‘nalishini topish imkonini beradi.
- Majburiy davlat litsenziyasi va akkreditatsiyasi – barcha ta’lim muassasalar davlat tomonidan belgilangan sifat standartlariga javob berishi kerak.
- Davlat organlari tomonidan nazoratning yuqori darajasi – bu O‘zbekiston Respublikasidagi har bir oliy o‘quv yurti tomonidan amalga oshirilayotgan ta’lim va dasturlarning barqaror darajasini ta’minlashga yordam beradi.
- Xalqaro dasturlarning mavjudligi – ham davlat, ham xususiy oliy o‘quv yurtlarida xalqaro akkreditatsiyadan o‘tgan ta’lim dasturlari paydo bo‘lmoqda, bu esa talabalarning chet elda ta’lim olish imkoniyatlarini kengaytirmoqda.
- Moddiy-texnik bazani mustahkamlanish – so‘nggi yillarda O‘zbekiston davlat va xususiy ta’lim muassasalari tizimiga katta mablag’ kiritib, o‘qish va ilmiy faoliyat uchun qulay sharoitlar yaratmoqda.
Ushbu xususiyatlar O‘zbekiston Respublikasida ta’lim tizimining asosini tashkil etib, uni zamonaviy va xalqaro standartlarga mos qiladi. Ular davlat va xususiy sektorni ifodalovchi har bir ta’lim muassasasida abituriyentlar va ta’lim oluvchilar uchun eng maqbul shart-sharoitlarni yaratish imkonini beradi.
Davlat, xorijiy va xususiy OTM o‘rtasidagi tanlov ko‘plab omillarga bog‘liq: talabaning maqsadlari, moliyaviy imkoniyatlari va ta’limdagi afzalliklari. O‘zbekiston Respublikasida ta’lim rivojlanishda davom etmoqda va barcha universitetlar ta’lim jarayonining sifatini oshirishga harakat qilmoqda. Shunday qilib, nafaqat ta’lim muassasasining nomi, balki bitiruvchiga o‘zini kasbiy sohada muvaffaqiyatli amalga oshirishga yordam beradigan bilim, ko‘nikma va tajriba ham muhimdir.